EBTBCA de Europese Bean To Bar Chocolate Association

Jawel het is zover: sinds 11 januari 2025 bestaat de European Bean To Bar Chocolate Association met als afkorting het slecht bekkende EBTBCA. Zo fris is dit initiatief dat de bijbehorende website: beantobar-europe.com nog under construction is.

De koffie-, wijn-, bier- en whiskybranche zijn hun chocoladebroeders natuurlijk ver vooruit om maar niet te spreken van aandeelhouders, timmermannen of bakkers. De voordelen van het gezamenlijk je kennis, kunde en belangen zowel bij de consument als bij de wetgever voor het voetlicht brengen hebben al die beroepsverbanden al lang begrepen. Nu zijn eindelijk ook enkele Europese chocolademakers op dit idee gekomen. 

 

Toch kleven er haken en ogen aan dit soort organisaties die ook wel bekend zijn onder de dubieuze naam:  lobbyclubs. De PressKit die ik toegestuurd kreeg geeft natuurlijk overtuigend klinkende argumenten: Europa is goed voor 35% van de productie van chocolade en bijna 50% van de consumptie. Daarin ligt dan ook de verantwoordelijkheid wat betreft de toekomst van chocolade. Hierna volgt de beschuldigende vinger richting de industrie met verwijten als: bedenkelijke en onnavolgbare praktijken die vervolgens leiden tot kwalitatief slechte chocolade. Het zal dan ook niemand verbazen dat de Europese Bean To Bar Chocolate Association (EBTBCA) over zichzelf zegt voor al het andere te staan. 

Zij vraagt van haar (toekomstige) leden het commitment het individuele karakter van elke cacao te bewaren en zo het werk van de producent, lees: de cacaoboer, te eren door een exceptioneel product te creëren. Bean To Bar omschrijft de EBTBCA als: "niet een recept of process, maar veeleer als (wederom) het commitment met betrekking tot begrippen als: transparantie, fair trade, respect, milieu, duurzaamheid en bovenal kwaliteit." 

Ik zie het als mijn taak om advocaat van de duivel te spelen en dus stel ik: dit commitment kan elke chocolademaker onderschrijven zonder iets aan zijn bedrijfsvoering te veranderen, zelfs Callebaut. Het fenomeen "green washing " zou toch als bekend verondersteld mogen zijn bij de opstellers van deze EBTBCA richtlijnen. Werkelijk alle grote spelers: Mondalez, Mars, Cargill c.s, verkondigen al jaren naar dit soort ethische normen te streven. Het "commitment" om bijvoorbeeld kinderarbeid en slavernij uit te bannen wordt de laatste dertig jaar zo ongeveer om de vijf jaar vernieuwd tijdens een mooie persconferentie, waarbij de streefdatum ook steeds weer vijf jaar opschuift. De commitment aan de aandeelhouders ten aanzien van winstgevendheid lukt vreemd genoeg wel elk jaar. Commitment is mooi, maar wat mij betreft te makkelijk om je organisatie te onderscheiden van grote industriële producenten. Toch begrijp ik dat dit initiatief is begonnen zonder strakke definitie van bean-to-bar, het gaat waarschijnlijk jaren duren voor een eensluidende definitie gevonden is waarin iedereen zich herkent. De EBTBCA  stelt dus geen eisen aan productiemethodes of maximale volumes. Maar stelt helaas ook geen minimum standaarden ten aanzien van certificering of "auditing" met betrekking tot Fair Trade en duurzaamheid. 

Ik vond het tijd voor een gesprek met Rasoria Cunha (The Cacau Club) voorzitster van de Associação Bean to Bar Portugal en vicevoorzitster van de EBTBCA. Zij vertelde dat dit initiatief vooral nog een proces in wording is. Vandaar wellicht dat de taal die uit het persbericht spreekt zo gesteld is dat iedereen zich erin kan vinden en daarin ligt dan ook weer een zwakte, denk ik. Toch wil ik ook de positieve invloed die deze organisatie kan brengen belichten. Ze schrijven zich vooral te richten op: "het ontwikkelen van bewustwording bij het publiek met betrekking tot bean-to-bar chocolade." en "het adviseren en ondersteunen van chocolademakers". Tevens willen ze zich gaan profileren als vertegenwoordigers van de bedrijfstak "craft chocolate makers" in het Brusselse. Zowel het eerste als laatste lijken me doelstellingen waar alle "craft" chocolademakers baat bij hebben. 

Wel van belang lijkt mij hoe deze associatie zich in de toekomst gaat ontwikkelen. Het initiatief tot oprichting is gekomen vanuit de Spaanse, Portugese, Franse, Italiaanse en Engelse  nationale associaties. In het bestuur zijn de Zuid-Europese landen dan ook flink vertegenwoordigd, alleen Spencer Hyman (CocoaRunners) vertegenwoordigt, als adviseur educatie, de meer noordelijke landen. Er zijn gesprekken gaande met enkele Zwitserse chocolademakers om daar een associatie op te richten evenals in Duitsland waar Meybol Cacao het initiatief heeft genomen. Voor het succes van deze European Bean To Bar Chocolate Association lijkt het me ook essentieel dat binnen afzienbare tijd (pak 'm beet, een jaar of zo) het aantal aangesloten chocolademakers een completere afspiegeling van de Europese Chocolademakers vormt. 

Daarom richt ik mij nogmaals tot mijn vrienden Nederlandse chocolademakers: de belangen van elke chocolademaker op zich hebben een ruime overlap met die van de ander en gemeenschappelijk laten zij zich het sterkst verwoorden. De verplichtingen die een associatie met zich mee zou brengen laten zich goed verdelen en het gezamenlijk optreden voorkomt dat iedere maker elk gevecht opnieuw moet leveren. De kosten die aan het lidmaatschap verbonden zijn, bepaalt elke bond zelf. Rosario vertelde mij dat in Portugal chocolademakers €300,- per jaar betalen en aanverwante bedrijven of organisaties €100,- per jaar. Wie weet ga ik de dag nog beleven dat de belangen van de Nederlandse chocolademakers gezamenlijk worden vertegenwoordigt. Overigens zie ik, gezien de hoge organisatiegraad van de cacaoindustrie in Nederland, dat de opgave van een bean-to-bar associatie in ons landje vooral op het gebied van educatie en bewustwording bij het publiek, zal liggen. 

Ik pak er twee repen bij van makers die in de EBTBCA vertegenwoordigd zijn: het Spaanse Club del Chocolate en het Engelse Tosier.

- Club del Chocolate, Finca Santa Cruz 72%. Ik word altijd blij als er een naam bij de Finca staat, in dit geval zijn de Criollo cacaobonen geteeld door Douglas Dáger Rodriguez in Venezuela. 

De reep is niet opvallend van kleur, wel zitten er wat luchtblaasjes op de achterkant. De geur is mild hout en gedroogde appeltjes. De reep breekt makkelijk met een strakke breuk. Tussen mijn vingers voelt deze chocolade wat vettig aan. Heerlijk rustig smelt de reep op mijn tong en net zo kalm vult mijn mond zich met een intens diepe cacaosmaak zonder ergens hard te worden. Het houtachtige karakter blijft, maar wordt aangevuld met wat kaneel en een klein straaltje sinaasappel. Gelukkig is er geen zoete eenheidsworst van gemaakt, deze cacao kan heel goed zijn eigen verhaal vertellen. Alhoewel de reep roomzacht aanvoelt tijdens het smelten, blijft er uiteindelijk een licht, zandig gevoel op mijn tong achter.  

- Tosier, Ecuador, 80%. Het is me niet helemaal duidelijk of we het hier nu hebben over Naçional cacaobonen of niet, de verpakking en de website spreken elkaar tegen. In ieder geval heeft de plaats van origine wel een naam: Hacienda Limon.

De kleur is donker en de reep is hoogglans gepoetst. De breuk is strak en helder, de mozaïekblokjes chocolade klinken als glas zo helder. De geur is pittig, kruiden en hout. Hier begint de smaak zoals wel vaker met Zuid-Amerikaanse cacao in een scherpe houttoon, maar dan neemt de reep een afslag richting fris oranje fruit, wat mandarijntjes, waarna een roomachtige volheid van gebak met pudding mijn mond vult. De nasmaak is vreemd, ik krijg eerst een mintsmaak. maar hoe langer ik wacht hoe meer deze terugkeert naar de scherpe houtsmaak van het begin.