Wat vertel je over Arhuaco?

Wie leest de kleine vertellingen op chocoladerepen? Wellicht kijkt de een of ander er met een scheef oog naar en denkt: ja, ja, mooie reclamekreten. Een enkeling zal er wat aandachtiger naar kijken en een naam of een land onthouden, maar veel meer ook niet. En dat is begrijpelijk, want die kleine tekstjes blinken uit in nietszeggendheid. 

Over elke reep valt een verhaal te vertellen dat over meerdere continenten en minstens vijf bewerkingsprocessen gaat. Achter industriële repen gaan vaak ook vertelling schuil die niet zo romantisch of zelfs ronduit schokkend zijn. De makers van zulke repen gebruiken dan ook vaak hun kleine tekstjes om de lezer af te leiden van datgene wat ze niet verteld willen hebben. Achter bean-to-bar repen gaan echter vaak veel complexere verhalen schuil en deze makers hebben vaak een goed verhaal te vertellen. Toch lees ik ook op bean-to-bar repen regelmatig net zulke slappe nietszeggendheid als bij industriële troep. 

Hoe om te gaan met de beperkte ruimte op je verpakking is een dilemma voor elke maker. Labels vertellen een verhaal op een heel klein stukje papier, maar lang niet altijd het hele verhaal en voor het gebruik ervan moet er ook nog betaald worden. 

Op de repen die ik deze week proef lees ik over het "universeel evenwicht" waaraan de Arhuaco, de indigene bevolking van de Sierra Nevada in Colombia, de Arhuaco, met haar landbouwmethodes bijdraagt. Volgens sommige teksten handelt het om "natuurlijke harmonie". Ik noem dit soort teksten toch echt ruimteverspilling. Maar het gebruik hiervan heeft misschien als achtergrond dat ook in de craft-chocolate beweging niet altijd alle kaarten open op tafel gelegd worden.

Ik heb een reep van Pott au Chocolat uit Dortmond (de naam is afgeleid van het het Duitse woord Ruhrpott.) en een reep van Original Beans. Bij navraag over het verhaal achter deze reep krijg ik van Original Beans een documentaire toegestuurd over hun bonenzoeker Jan Schubert. De documentaire mag ik helaas niet delen, maar ik heb wel een mooi beeld gekregen over met hoeveel moeite de bonen uit Colombia tot deze chocolademakers gekomen zijn. Maar ik zie Jan ook met een GPS rondlopen en hoor hem over DNA onderzoek hoor praten. Dat geeft voor mij aan dat ook met respect voor mens en natuur de craft-chocolate-makers moderne bedrijven zijn. Bij dit duidelijke en mooie verhaal kan de maker uit Dortmund helaas niet aansluiten, want zij vermelden Original Beans niet als hun bonenleverancier. Volgens mij is het een gemiste kans om samen een goed verhaal te vertellen. In plaats daarvan kiezen beide merken op hun verpakkingen liever voor woorden als "ancient traditions".

De derde Arhuaco reep die ik heb is door Coup de Chocolat gemaakt.  Hier lees ik op de verpakking over een "holistische aanpak". Vreemd genoeg zie ik ook het label van een zeilschip. Wanneer ik de maker bel blijkt dat zij een bijzonder productieproces volgen. Zij kopen bij dezelfde Arhuaco cacaoboeren hun bonen in, maar deze bonen worden vervolgens in Columbia geroosterd en vacuüm verpakt naar Amsterdam verscheept. Dit gebeurt met de Tres Hombres, het schip waarmee ook Chocolatemakers zijn bonen laat komen. Eenmaal thuis in Antwerpen vervaardigt Coupe de Chocolate zijn chocolade in hun twaalf vierkante meter grote werkplaats. Wie zich door deze werkwijze aangesproken voelt kan contact opnemen, want deze makers willen naar Frankrijk verhuizen en bieden hun bedrijf ter overname aan. 

Het zijn de verhalen die we elkaar vertellen waardoor we ons cultuur definiëren. De belangrijkste verhalen zijn wellicht die over waar we denken vandaan te komen, wie we denken te zijn en waar we hopen of vrezen naar toe te gaan. Maar verhalen over ons voedsel zijn eveneens onderdeel van onze cultuur. Laten we ervoor zorg dragen dat we elkaar over chocolade geen romantische mythes, maar juist controleerbare en correcte verhalen vertellen.  

Coup de Chocolat, Jerome, 85%. Zeer donker van kleur lacht deze reep mij tegemoet. Wat ik ruik geeft een droog karakter weer. Er zit wat peper in de geur en een kleine drup van scherpe azijn. De krak is onopvallend. Breng rustig wat tijd mee om deze reep te laten smelten. Je hebt dan alle tijd om de volle smaak ervan te genieten. Rond is het woord wat hierbij hoort. Het lijkt wel of de smaak ook in een heel cirkeltje rond gaat. Ik proef een zoet element, bijna marsepein, er zit wat hout in -zonder scherpte- en terwijl de reep vrij droog is krijg ik toch het idee van een olieachtige smaak in mijn mond. Alleen het frisse element komt niet uitgesproken aan bod. Onder de zware jongens echt een mooie reep.   

Original Beans Arhuaco Businchari 82%. De houtgeur is snijdend en het aroma compromisloos scherp. Elke twijfel is hier weg, deze reep gaat je of bevallen of zeker niet. De roostering is aanwezig in de geur, dat geeft altijd een koffieconnotatie die goed aansluit bij het hout. De krak is prima, wel kruimelt de reep behoorlijk. Hier is volgens mij geen cacaoboter aan toegevoegd, op het smelten moet je gewoon even wachten.. Er zijn hier geen lichtpuntjes meer te proeven, maar in de bitterheid is wel een eigenheid te vinden. Ik proef een diepte die werkelijk donker, aards van karakter is. Er zit zowel melasse als zoethout, oregano, zwarte peper en vijgen in. De zwaarte van de reep is indrukwekkend, maar zal de liefhebbers van een frisse fruitigheid zeker niet bevallen. De nasmaak is wel navenant lang.

Pott au Chocolat, Arhuaco, 75%. De reep ziet er prachtig uit en voelt behoorlijk vettig aan. De geur heeft zowel een houtig karakter als een balsamico-element. Maar de complexiteit van de geur is groter dan wat steekwoorden. Vreemde aromacombinaties ontstaan in mijn brein. Ik moet aan de geur van as denken, zeg maar de barbecue de volgende ochtend. En gek genoeg lijkt deze reep voor mij ook wat kunstmatigs in de geur te hebben waar ik alcohol aan koppel. Tegelijkertijd ruik ik ook zoete gedroogde vruchten. Alles in een bescheiden modus. De krak is duidelijk, de smelt verkoelend. Wat ik dan proef? Een chocolade die iets doffer en zoeter smaakt dan ik gehoopt had. Als positieve punten kan ik zeggen: de reep is nergens hard, scherp, of bitter. Minder opwindend is het ontbreken van een frisse kick, de reep heeft voor mij geen wauw effect. Ik vind de reep ook net iets te grof waardoor ik toch een korrelig gevoel in mijn mond overhoud.