Hoe komt cacao naar Europa?
Hoe onbekend een verse cacaovrucht in Nederland is, heb ik de afgelopen weken ervaren.
Voor verschillende gelegenheden had ik enkele vruchten gekocht en steeds was er verbazing bij het zien van deze onbekende die eigenlijk een goede vriend is. Iedereen kent het eindproduct, maar bijna niemand de oorsprong.
Één van de vragen die ik kreeg was: hoe komt cacao naar Europa? De vraagsteller wilde weten welk deel van de vrucht hiernaartoe verscheept wordt en natuurlijk heb ik iets geantwoord als: de bonen, die halen we hierheen en wel in bulk. Met als uitleg daarbij dat het begrip bulk op zowel de hoeveelheid als op de kwaliteit slaat. En dat enorme hoeveelheden afkomstig uit Ivoorkust of Ghana, meestal van lage kwaliteit, hier verwerkt worden tot chocolade. Dat in Amsterdam, de grootste cacao-importhaven ter wereld, zo'n 600.000 ton cacao per jaar aankomt en het dus geen wonder is dat wij de verse vrucht niet kennen.
Maar eenmaal thuis bleef die onbekendheid van de vrucht me bezighouden, en schoot me dit filmpje te binnen: cacaoboeren kennen geen chocolade. De onbekendheid is dus wederzijds.
Maar ook de vraag: hoe komt cacao naar Europa? bleef hangen. Waarom wel de bonen, maar waarom geen halffabricaat als cacaomassa of waarom geen eindproduct: repen?
Chocolade, een van de meest geliefde smaakvarianten, halen we nog steeds als onbewerkte grondstof voor een paar rotcenten uit Afrika om hier te bewerken en daarna als snoepgoed of zelfs als luxe product te verkopen. Bij een enkeling is zijn geweten gaan knagen. Die betaalt een paar cent per kilo meer, noemt zijn handelswijze fair trade om met een gerust geweten te kunnen slapen.
Maar fair trade of niet, een groot deel van de winst wordt met de bewerking als toegevoegde waarde door de producenten hier in het westen gemaakt.
Zolang wij grondstoffen kopen en niet eindproducten zie ik de armoede niet stoppen.
Er zijn gelukkig ondernemingen die hiermee aan de slag gaan.
In Duitsland is het merk Fairafric in steeds meer schappen te vinden. Fairafric is, zoals de naam al zegt, in Afrika gemaakt, in zijn geheel. Volgens hun berekeningen stijgt de waarde van elke uit Ghana geëxporteerde kilo cacao met een factor vijf. Daar kan geen fair trade bonus tegenop.
Na het kopen van zo'n reep kwamen er toch wat vragen bij mij op en gelukkig kreeg ik antwoord.
Zo vroeg ik me af of dit merk ook naar Nederland wilde uitbreiden en JA! was het antwoord. Wanneer er geïnteresseerde handelaren zijn die bio-chocolade zoeken die méér dan fair is (veel meer dan Vivani) zijn een paar muisklikken voldoende om deze repen in het assortiment te krijgen.
Wat mij ook fascineerde was: wáár worden deze repen gemaakt? En dan blijkt hoe klein mijn wereldbeeld is. Natuurlijk staat er ook in Ghana een chocoladefabriek. De productie van Fairafric vindt plaats in de fabriek van Niche Cocoa die verder alleen chocolade voor de Afrikaanse markt maakt. Fairafric is daarentegen, op één adres in Cairo na, niet in Afrika te koop. Misschien dat deze naam als verkoopargument het ter plaatse niet zo goed doet, maar in Duitsland des te meer. Dat deze naam bedreigd zou kunnen worden zo gauw er meer en grotere producenten zich in Afrika zouden vestigen juichen ze zelfs toe, maar zien ze niet snel gebeuren. Mooie winsten en politieke onwil zijn naar hun mening hierbij de grootste tegenkrachten.
Wel blijkt het nog een heel gedoe om een bio-reep op dit continent te maken. De melkpoeder komt uit Duitsland en de suiker moet zelfs uit Paraguay komen. Plaatselijk zijn deze producten niet in bio te vinden, al is men nu wel met een bio-suikerproducent uit Mozambique in gesprek.
Hoe bewust dit merk met het milieu (co2) en sociale verhoudingen bezig is blijkt wel uit deze oproep.
Toch wil ik hier wat tegenoverstellen, want Afrika is groot en er zijn meer plaatsen waar cacao verbouwd wordt om ter plaatse tot repen verwerkt te worden, jawel!
Die repen zijn dus ook fair in Afrique, maar heten dan bijvoorbeeld Menakao en komen van Madagaskar. En waar Ghana bekendstaat om zijn bulkcacao van mindere kwaliteit, is Madagaskar vooral bekend om de "fine chocolate" van hoge kwaliteit.
Wat de verschillende chocolademakers ervan gemaakt hebben ga ik nu maar eens proeven.
Van Fairafric heb ik de mild 70% bio reep. Mooi glanzend, breekt de reep met een strakke krak. Het lijkt langs de breuklijn wel alsof het glanzende laagje als een fineerlaag op de wat grauwere massa ligt. De geur is vrij zoetig en prikkelt me niet. En dan de smaak......tja. Het smelten gaat vrij makkelijk en in je mond voelt het prettig aan, maar ja die smaak.....tja die smaak?
Dit is waarom ik chocoladeletters niet meer opeet. Een lange, zoete vlakte met aan de horizon een donker streepje van wat roosteraroma's, dat ook weer verdwijnt als je er dichterbij komt. Slechts in de nasmaak blijft wat koffie hangen.
Bio en fairer dan fair, maar dat maakt de smaak niet beter dan best.
Dan maar de Menakao 80% proeven.
Deze reep is veel roder van kleur en ook niet zo glimmend. Bij het openen van het pakje is er meteen een geur die me dus wel prikkelt en zelfs in verwarring brengt. Ik ruik bloemen maar ook omgewoelde aarde, een spannende combi. Om de reep te breken is inspanning gevraagd en een stevige, donkere plop begeleidt me. Met geduld wacht ik tot de reep gaat smelten, maar vrijwel meteen komt een zure smaak vrij, vrij stevig zelfs. Velen zullen nu al afgeschrokken zijn, maar ik hou dapper vol. Langzaam smelt de chocolade en beetje bij beetje geeft hij nu wat smaken prijs. Een krachtige roostering proef ik, scherp hout, maar ook rood fruit. Het mondgevoel zou ik zanderig willen noemen en in de nasmaak komt het zurige terug dat flink in je neus gaat zitten. Deze reep is ja of nee, de optie om ongestoord een reep weg te werken is er niet.
Ik hoop dat we steeds vaker repen uit cacaoproductielanden kunnen proeven, al is dat geen garantie voor kwaliteit.
Voor verschillende gelegenheden had ik enkele vruchten gekocht en steeds was er verbazing bij het zien van deze onbekende die eigenlijk een goede vriend is. Iedereen kent het eindproduct, maar bijna niemand de oorsprong.
Één van de vragen die ik kreeg was: hoe komt cacao naar Europa? De vraagsteller wilde weten welk deel van de vrucht hiernaartoe verscheept wordt en natuurlijk heb ik iets geantwoord als: de bonen, die halen we hierheen en wel in bulk. Met als uitleg daarbij dat het begrip bulk op zowel de hoeveelheid als op de kwaliteit slaat. En dat enorme hoeveelheden afkomstig uit Ivoorkust of Ghana, meestal van lage kwaliteit, hier verwerkt worden tot chocolade. Dat in Amsterdam, de grootste cacao-importhaven ter wereld, zo'n 600.000 ton cacao per jaar aankomt en het dus geen wonder is dat wij de verse vrucht niet kennen.
Maar eenmaal thuis bleef die onbekendheid van de vrucht me bezighouden, en schoot me dit filmpje te binnen: cacaoboeren kennen geen chocolade. De onbekendheid is dus wederzijds.
Maar ook de vraag: hoe komt cacao naar Europa? bleef hangen. Waarom wel de bonen, maar waarom geen halffabricaat als cacaomassa of waarom geen eindproduct: repen?
Chocolade, een van de meest geliefde smaakvarianten, halen we nog steeds als onbewerkte grondstof voor een paar rotcenten uit Afrika om hier te bewerken en daarna als snoepgoed of zelfs als luxe product te verkopen. Bij een enkeling is zijn geweten gaan knagen. Die betaalt een paar cent per kilo meer, noemt zijn handelswijze fair trade om met een gerust geweten te kunnen slapen.
Maar fair trade of niet, een groot deel van de winst wordt met de bewerking als toegevoegde waarde door de producenten hier in het westen gemaakt.
Zolang wij grondstoffen kopen en niet eindproducten zie ik de armoede niet stoppen.
Er zijn gelukkig ondernemingen die hiermee aan de slag gaan.
In Duitsland is het merk Fairafric in steeds meer schappen te vinden. Fairafric is, zoals de naam al zegt, in Afrika gemaakt, in zijn geheel. Volgens hun berekeningen stijgt de waarde van elke uit Ghana geëxporteerde kilo cacao met een factor vijf. Daar kan geen fair trade bonus tegenop.
Na het kopen van zo'n reep kwamen er toch wat vragen bij mij op en gelukkig kreeg ik antwoord.
Wat mij ook fascineerde was: wáár worden deze repen gemaakt? En dan blijkt hoe klein mijn wereldbeeld is. Natuurlijk staat er ook in Ghana een chocoladefabriek. De productie van Fairafric vindt plaats in de fabriek van Niche Cocoa die verder alleen chocolade voor de Afrikaanse markt maakt. Fairafric is daarentegen, op één adres in Cairo na, niet in Afrika te koop. Misschien dat deze naam als verkoopargument het ter plaatse niet zo goed doet, maar in Duitsland des te meer. Dat deze naam bedreigd zou kunnen worden zo gauw er meer en grotere producenten zich in Afrika zouden vestigen juichen ze zelfs toe, maar zien ze niet snel gebeuren. Mooie winsten en politieke onwil zijn naar hun mening hierbij de grootste tegenkrachten.
Wel blijkt het nog een heel gedoe om een bio-reep op dit continent te maken. De melkpoeder komt uit Duitsland en de suiker moet zelfs uit Paraguay komen. Plaatselijk zijn deze producten niet in bio te vinden, al is men nu wel met een bio-suikerproducent uit Mozambique in gesprek.
Hoe bewust dit merk met het milieu (co2) en sociale verhoudingen bezig is blijkt wel uit deze oproep.
Toch wil ik hier wat tegenoverstellen, want Afrika is groot en er zijn meer plaatsen waar cacao verbouwd wordt om ter plaatse tot repen verwerkt te worden, jawel!
Die repen zijn dus ook fair in Afrique, maar heten dan bijvoorbeeld Menakao en komen van Madagaskar. En waar Ghana bekendstaat om zijn bulkcacao van mindere kwaliteit, is Madagaskar vooral bekend om de "fine chocolate" van hoge kwaliteit.
Wat de verschillende chocolademakers ervan gemaakt hebben ga ik nu maar eens proeven.
Dit is waarom ik chocoladeletters niet meer opeet. Een lange, zoete vlakte met aan de horizon een donker streepje van wat roosteraroma's, dat ook weer verdwijnt als je er dichterbij komt. Slechts in de nasmaak blijft wat koffie hangen.
Bio en fairer dan fair, maar dat maakt de smaak niet beter dan best.
Dan maar de Menakao 80% proeven.
Deze reep is veel roder van kleur en ook niet zo glimmend. Bij het openen van het pakje is er meteen een geur die me dus wel prikkelt en zelfs in verwarring brengt. Ik ruik bloemen maar ook omgewoelde aarde, een spannende combi. Om de reep te breken is inspanning gevraagd en een stevige, donkere plop begeleidt me. Met geduld wacht ik tot de reep gaat smelten, maar vrijwel meteen komt een zure smaak vrij, vrij stevig zelfs. Velen zullen nu al afgeschrokken zijn, maar ik hou dapper vol. Langzaam smelt de chocolade en beetje bij beetje geeft hij nu wat smaken prijs. Een krachtige roostering proef ik, scherp hout, maar ook rood fruit. Het mondgevoel zou ik zanderig willen noemen en in de nasmaak komt het zurige terug dat flink in je neus gaat zitten. Deze reep is ja of nee, de optie om ongestoord een reep weg te werken is er niet.
Ik hoop dat we steeds vaker repen uit cacaoproductielanden kunnen proeven, al is dat geen garantie voor kwaliteit.
Reacties
Een reactie posten